John Wheeler's obituaries: A concise intro to Quantum (non)philosophy

เรื่ิองย่อๆ เกี่ยวกับชีวิตและข้อคิดเห็นของนักฟิสิกส์ชื่อดัง ที่เพิ่งถึงแก่กรรม
สรุปมุมมองของปรัชญาควอนตัมแบบเ่่ก่าของนีลส์ โบร์ (คือ แกเป็นศิษย์ อาจารย์กัน) ในแง่  "การวัดของคนกำหนดผลลัพธ์" หรือ คำตอบทางวิทยาศาสตร์เกิดจาก"จิต" ที่ตั้งคำถาม และปัญหาของมุมมองแบบนี้ ได้อย่างกระทัดรัด และแจ่มแ่จ้งทีเดียว
John Wheeler and the "It from Bit"
from "The End of Science" by John Horgan

แต่ผมขอย้ำว่ามุมมองนี้ไดุ้ถูกล้มล้างอย่างสิ้นเชิงแล้ว เนื่องด้วยปัจจุบัีนเทคโนโลยีการทดลองที่ทันสมัย ทำให้เราเข้าใจกระบวนการ quantum decoherence
จนเราสามารถควบคุมการวัดได้ด้วยซ้ำ ที่ไอน์สไตน์ นีลส์ โบร์ กะ ชโรดิงเงอร์ แกถกปรัชญากันสมัยก่อน ก็เพราะพวกแกยังไม่เข้าใจควอนตัมเืท่าคนปัจจุบันไงล่ะ
ปัจจุบัน ศาสตร์ควอนตัมได้ผลิดอกออกผล นำไปใช้แพร่หลายในสายเคมีแล้วเสียด้วยซ้ำ